Zurenborgs verleden

Elke dinsdag, donderdag en zaterdag een duik in de geschiedenis van de wijk Zurenborg.
Vandaag (9/10): de teloorgang (WO I-1970)

Al na de eerste wereldoorlog werd duidelijk dat wonen in Zurenborg duur was, en niet altijd even gemakkelijk te onderhouden. Bovendien was er een stadsvlucht: zeker voor de rijkere klasse was het niet de mode om in de binnenstad te wonen. Toch bleef het een sjieke buurt.

Na de tweede wereldoorlog ging het echter bergaf. De gebouwen, met hun niet-alledaagse gevels, werden als protserig aanzien. De oude huizen waren duur en moeilijk in onderhoud, de grondprijzen daalden.

In 1960 werd het stationsgebouw van “Antwerpen-Oost” platgelegd en vervangen door een nieuw exemplaar. Dat was volledig in eigentijdse stijl opgetrokken, en nam ook internationale treinen aan. Er werd gesproken om de Brialmontgordel af te breken om plaats te maken voor een ringweg. Iets wat in de loop van de jaren 1960 ook gebeurde, tot grote vreugde van elke Antwerpse inwoner (tot dan moest vrachtverkeer voor de haven nog altijd over de Leien). De vooruitgang was dus niet te stoppen, en daar bleef het niet bij. Ook Zurenborgse huizen werden afgebroken voor woningen in jaren 1960-stijl. Getuige daarvan is de garage op het Tramplein. Dat paste ook in het beleid dat de stad in de jaren 1960 voerde: dat van stadsrenovatie en krottenopruiming. Volgens de uiteindelijke plannen zou heel de wijk moeten verdwijnen voor nieuwbouw, kwestie van wat harmonie te hebben. En letterlijk verdwijnen: niet alleen de huizen maar ook de Cogels-Osylei zouden afgebroken worden.

Er waren weinig mensen die daar tegen waren. In de eerste plaats de gemeente Berchem, want volgens haar had de wijk geen enkele architecturale of historische waarde. Luxueuze appartementen waren de toekomst. Ook de bewoners zelf juichten het plan toe: dit was hun kans om van de lelijke oude gebouwen vanaf te geraken, en er nog eens een smak geld voor te krijgen ook. Met het nieuwe station had de wijk immers meer aantrek, en stijgende prijzen waren het gevolg.

Maar dan kwamen de jaren 1970…

dinsdag (slot): de redding (jaren 1970)